Government Employee केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे, जी त्यांच्या कुटुंबिक जबाबदाऱ्या पूर्ण करताना उपयोगी ठरू शकते. नुकत्याच संपन्न झालेल्या महाराष्ट्र विधानसभेच्या पावसाळी अधिवेशनानंतर आता संसदेचे पावसाळी अधिवेशन सुरू झाले आहे. यामध्ये केंद्रीय कर्मचाऱ्यांशी संबंधित महत्त्वाचे विषय उपस्थित केले जात आहेत.
काल, म्हणजेच 24 जुलै 2025 रोजी राज्यसभेत, केंद्रीय कार्मिक राज्यमंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या रजा धोरणांबाबत स्पष्टीकरण दिलं आहे. त्यांनी सांगितलं की, केंद्रीय सरकारी कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या वयोवृद्ध पालकांची देखभाल करण्यासाठी वर्षातून 30 दिवसांची अर्जित रजा (Earned Leave) मंजूर केली जाते, जी पूर्णपणे भरपगारी (Paid Leave) असते.
वृद्ध पालकांसाठी मिळणार अधिकृत सुट्टी
राज्यसभेत एका खासदाराने विचारलेल्या लेखी प्रश्नाच्या उत्तरात, डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी स्पष्ट केलं की केंद्रीय नागरी सेवा (रजा) नियम, 1972 अंतर्गत केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांना विविध प्रकारच्या रजा देण्यात येतात. यामध्ये त्यांना वैयक्तिक कारणांसाठी देखील अर्जित रजा घेण्याचा अधिकार आहे.
विशेषतः वृद्ध आई-वडिलांची देखभाल करण्यासाठी ही रजा वापरता येऊ शकते, असं त्यांनी स्पष्ट केलं. त्यामुळे आता कर्मचाऱ्यांना कुटुंबासाठी वेळ देणं अधिक शक्य होणार आहे.
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना मिळणाऱ्या इतर रजा
याशिवाय, केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना मिळणाऱ्या अन्य रजा खालीलप्रमाणे आहेत:
20 दिवसांची अर्धवेतन रजा (Half Pay Leave): ही रजा वैद्यकीय कारणांसाठी अथवा दीर्घकालीन विश्रांतीसाठी वापरता येते.
8 दिवसांची नैमित्तिक रजा (Casual Leave): दैनंदिन आकस्मिक गरजांसाठी वापरण्यायोग्य.
2 दिवसांची प्रतिबंधित रजा (Restricted Holiday): वैयक्तिक सण, धार्मिक दिवस किंवा महत्त्वाच्या प्रसंगांसाठी घेता येते.
30 दिवसांची अर्जित रजा (Earned Leave): ही रजा वैयक्तिक गरज, प्रवास किंवा पालकांची देखभाल इत्यादींसाठी मंजूर होते.
Disclaimer: वरील माहिती ही केंद्रीय कार्मिक मंत्रालयाच्या अधिकृत विधानांवर आधारित आहे. स्थानिक अथवा विभागीय धोरणानुसार रजा मंजुरी प्रक्रियेत फरक असू शकतो. कृपया आपल्या विभागीय कार्यालयाशी सुसंगत माहिती घेऊनच निर्णय घ्या.
यामुळे काय ठरते?
डॉ. जितेंद्र सिंह यांच्या स्पष्टीकरणामुळे केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना आपल्या कुटुंबीयांसोबतचा वेळ अधिक सकारात्मक पद्धतीने घालवण्याचा मार्ग खुला झाला आहे. वाढत्या जबाबदाऱ्यांमधूनही आता ते त्यांच्या आई-वडिलांच्या देखभालीसाठी वैध आणि भरपगारी सुट्टी घेऊ शकतात.
FAQs: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
1. केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना वृद्ध पालकांसाठी किती दिवसांची रजा मिळते?
वर्षातून 30 दिवसांची अर्जित रजा भरपगारी स्वरूपात मिळते.
2. ही रजा कोणत्या कायद्याअंतर्गत दिली जाते?
केंद्रीय नागरी सेवा (रजा) नियम, 1972 अंतर्गत ही सुविधा उपलब्ध आहे.
3. अर्जित रजा वगळता आणखी कोणत्या रजा मिळतात?
20 दिवसांची अर्धवेतन रजा, 8 दिवस नैमित्तिक रजा, 2 दिवस प्रतिबंधित रजा मिळते.
4. वडिलधाऱ्या सदस्यांसाठी सुट्टी घेण्यासाठी कोणती प्रक्रिया आहे?
कर्मचाऱ्यांनी यासाठी अर्ज करून कारण स्पष्ट करावे लागते. त्यानंतर ती रजा मंजूर केली जाते.
5. ही रजा महिलांसाठी वेगळी आहे का?
नाही. ही सुविधा सर्वच केंद्र सरकारच्या कर्मचार्‍यांसाठी समान आहे.
